Σκέψεις για τις ζωές του Κ.Σ. Λιούις και Ρόμπερτ Λούις Στίβενσον 

Ο Ρόμπερτ Λούις Στίβενσον, συγγραφέας του βιβλίου ‘Tο νησί των Θησαυρών,’ γεννήθηκε το 1850 και ανατράφηκε σε χριστιανικό σπίτι στη Σκωτία. Ο πατέρας του ήταν πολιτικός μηχανικός και ανέθρεψε το μοναχογιό του να γνωρίζει τη Βίβλο και τη ‘Συντομότερη Κατήχηση.’  

Όταν ο Ρόμπερτ πήγε στο Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου , εγκατέλειψε την πίστη της παιδικής του ηλικίας και δεν την ξαναπόκτησε ποτέ. Δημιούργησε ένα κλαμπ του οποίου ένα από τα γνωμικά ήταν, « ας αγνοήσουμε  τα πάντα που μάθαμε από τους γονείς μας.» Ο πατέρας του βρήκε αυτό γραμμένο σε ένα κομμάτι χαρτί και ενημερώθηκε από τον Ρόμπερτ ότι δεν δεχόταν πια τη Χριστιανική πίστη.

Ο πατέρας, με μια υπερβολή που δείχνει το βάρος της θλίψης του, και όχι την ακρίβεια της αλήθειας είπε: «έχεις μετατρέψει  όλη μου τη ζωή  σε μια αποτυχία.»

Ο Ρόμπερτ έγραψε σε ένα άπιστο φίλο, « ήταν πράγματι αξιολύπητο να ακούω τον πατέρα μου να προσεύχεται επικριτικά για μένα σήμερα την ώρα της οικογενειακής προσευχής, και να ξέρεις ότι οι ικεσίες του καημένου του ανθρώπου απευθύνονταν σε κάτι που δεν ήταν  πιο ικανό από τον πολυέλαιο  να ακούσει και να απαντήσει.»

Το μονοπάτι του δεν θα άλλαζε, ούτε και η θλίψη του πατέρα . Στο τέλος, ο Ρόμπερτ συνδέθηκε με μια παντρεμένη γυναίκα. Αυτή χώρισε από τον σύζυγο της για να τον παντρευτεί. Η απόγνωσή του δεν γιατρεύτηκε από το αλκοόλ. Σάλπαραν οι δυο τους για τα νησιά της Σαμόα στις Νότιες Θάλασσες, όπου ο Ρόμπερτ πέθανε ξαφνικά στην ηλικία των 44 από μια εγκεφαλική αιμορραγία το 1894.

Έγραψε πως «το χώμα μας καλύπτει, και το σκουλήκι που δεν πεθαίνει ποτέ, η συνείδηση κοιμάται αναπαυμένη τελικά, {και η ζωή είναι) ένα ταξίδι από το τίποτα στο πουθενά.»

Ο γιος δεν είναι η μόνη επένδυση-ζωής για έναν πατέρα, αλλά δεν υπάρχει τίποτα παρόμοιο, και όταν αποτυγχάνει, δεν υπάρχει θλίψη σαν αυτήν.

           *            *               *           

Τέσσερα χρόνια μετά το θάνατο του Ρόμπερτ Λούις Στίβενσον, ένας άλλος λογοτεχνικός γίγαντας, ο Κ.Σ. Λιούις, γεννιέται. Η ιστορία της αποστασίας του έχει αίσιο τέλος, αλλά η σχέση του πατέρα -γιου ήταν ιδιαίτερα οδυνηρή για τον πατέρα του, τον  Άλμπερτ.

Η μητέρα του Λιούις, Φλόρενς είχε πεθάνει από καρκίνο όταν ο Λιούις ήταν 9 ετών. Ο πατέρας του δεν ξαναπαντρεύτηκε. Υπήρχαν πολλά ελαττώματα και από τις δύο πλευρές- και από τον πατέρα, και από τον γιο.- Αλλά η πληγή που προκάλεσε ο γιος ήταν ότι έγινε με μεγαλύτερη επίγνωση  και σχεδόν θηριώδης.

Μόλις έφτασε στην ηλικία των 20 το 1919, έγινε, προς απογοήτευση του πατέρα του, ορκισμένος άθεος. Εκείνο το Καλοκαίρι, μάλιστα, ήταν μπλεγμένος σε μία σεξουαλική σχέση με μία γυναίκα στην ηλικία της μητέρας του, και συντηρούνταν από τα λεφτά του πατέρα του στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, λέγοντας συγχρόνως ψέματα στον πατέρα του για όλα αυτά.

Ο Άλμπερτ έγραψε στα ημερολόγια του για την ρήξη στη σχέση του με το νεώτερο γιο του, και ιδιαίτερα για μία εκρηκτική συνάντηση  όταν ανακάλυψε ότι ο νεαρός του είχε πει ψέματα σχετικά με τον τραπεζικό του λογαριασμό:

‘Είπε ότι δεν με σεβόταν- καμία εμπιστοσύνη σε μένα…ότι όλη η αγάπη μου και αφοσίωση και αυτοθυσία μου  να έχει αυτή την κατάληξη-ότι δεν με σέβεται. ότι δεν με εμπιστεύεται. …Τις τελευταίες τέσσερις εβδομάδες πέρασα μία από τις  πιο δυστυχισμένες περιόδους  της ζωής μου-κατά κάποιον τρόπο την πιο δυστυχισμένη- αυτή η απώλεια της στοργής του Τζάκ, εάν επικρατήσει, είναι ανεπανόρθωτη και με αφήνει πολύ πληγωμένο και με ραγισμένη καρδιά.’

Ο Άλμπερτ τόλμησε να αναφέρει τον πόνο του λίγους μήνες αργότερα σε ένα γράμμα προς τον γιο του, και πήρε μία αμείλικτη απάντηση στην οποία ο γιος εξηγούσε πως η προηγούμενη αυθάδεια του ήταν ωφέλιμη:

‘Όσον αφορά το άλλο θέμα στο οποίο αναφέρθηκες στο γράμμα σου…είμαι σίγουρος πως θα συμφωνήσεις μαζί μου ότι η εμπιστοσύνη και στοργή που και οι δύο επιθυμούμε θα αποκατασταθούν με ειλικρινείς προσπάθειες και από τις δύο πλευρές και ανοχή – κάτι που είναι πάντα απαραίτητο ανάμεσα σε ατελή πλάσματα –παρά από οποιαδήποτε δική μου απάντηση που δεν θα ήταν απόλυτα ειλικρινής.’

Κάποιες αλήθειες εδώ , αλλά καμία  μεταμέλεια.

Απίστευτα, και ο πατέρας του Στίβενσον, και του Λιούις συνέχιζαν να στέλνουν χρήματα στους γιους τους καθ όλη την διάρκεια της απόρριψης τους από αυτούς. Παρά τα λόγια όπως ‘δεν μπορώ να ζήσω στο ίδιο σπίτι με τον πατέρα μου’ (Στίβενσον) και ‘στ’ αλήθεια δεν μπορώ να τον αντιμετωπίσω’ (Λιούις), οι πατεράδες συνέχισαν να στηρίζουν οικονομικά τους γιους τους . Χρόνια μετά τον θάνατο του πατέρα του, ο Λιούις έγραψε σε ένα φίλο του για να τον ενημερώσει για τα νέα της τελευταίας δεκαετίας: «Ο πατέρας μου είναι νεκρός…έχω βαθιές τύψεις για όλες τις σχέσεις με τον πατέρα μου(αλλά ευχαριστώ τον Θεό γιατί ήταν καλύτερες στο τέλος). Έχω αρχίσει να κάνω φαλάκρα. Είμαι Χριστιανός.»

Ίσως το ότι έστελναν χρήματα κατά την διάρκεια της ρήξης τους με τους γιους τους να ήταν η σωστή κίνηση. Ίσως όχι. Αυτό που δείχνουν δεν είναι έγκριση, ούτε ότι η θλίψη είχε εξαφανιστεί. Μάλλον, αποκαλύπτει ένα είδος δεσμού ανάμεσα στους πατεράδες και γιους που είναι η βάση του πόνου, και όχι η έλλειψη του. 

Οι βιογραφικές πηγές μου είναι ο Iain Murray, the Undercover Revolution: How Fiction changed Britain (2009), και ο Alan Jacobs, The Narnian: The Life and Imagination of C.S Lewis  (2006).